The Remains of the Day

Tiểu thuyết gia người Anh gốc Nhật Kazuo Ishiguro, khôi nguyên của giải Nobel Văn Chương năm nay, có mối tơ duyên nồng thắm với nghệ thuật thứ bảy. Cho đến giờ, bốn tiểu thuyết của ông đã được chuyển thể sang điện ảnh.
Gần đây nhất là “Never Let Me Go” (Đừng để tôi đi) 2010 câu chuyện về trò chơi của định mệnh, trong đó ba người được mời tham gia lớn lên cùng nhau, khóc cười yêu ghét từ thưở ấu thơ đến lúc trưởng thành, khi thực tại nghiệt ngã gõ cửa và loan hung tin rằng họ được nuôi dưỡng chỉ để trở thành những người hiến cơ thể cho kẻ khác.
“The White Countess” (Nữ Bá tước Trắng) 2005 kể câu chuyện của những đêm trắng trong hộp đêm có cô vũ công người Nga từng là nữ bá tước yêu ông chủ mù lòa từng họat động trong ngành ngoại giao, người chỉ tin đàn bà nên là sự giao thoa giữa nhục cảm và bi kịch.
Trước đó nữa là “The Saddest Music in the World” (Nhạc thảm sầu nhất trên đời) 2003, cuộc tranh tài âm nhạc trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thập niên 1930, với giải thưởng được trao cho nhạc sĩ nào sáng tác nhạc khúc buồn thảm nhất trần đời.
“The Remains of the Day” (Tàn tích ngày ấy) được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Kazuo Ishiguro. Phim được công chiếu cách đây hơn 20 năm, nhưng 1993 hay 2023 thì cũng vậy thôi. Bởi khi quản gia Stevens ngồi vào chiếc Daimler, người ta biết đó là vào cuối thập niên 1930, lúc ngòi nổ của Đệ Nhị Thế Chiến vẫn còn đang được chuẩn bị trong những căn phòng kín cửa.
Câu chuyện về những cảm xúc bị đè nén, sự dối lòng và những con tim vỡ từ lâu bắt đầu khi Stevens, được chấp thuận bởi ông chủ mới của dinh thự Darlington Hall, đi tìm Kenton, nữ quản lý cũ từng làm việc chung cách đó 20 năm. Khi chiếc Daimler lăn bánh về miền biển Anh Quốc, cuốn phim hồi tưởng quay ngược lại trong tâm trí ông với biết bao nỗi niềm chất chứa.
Luôn đặt tính chuyên nghiệp và sự tận trung lên hàng đầu, Stevens đã giam hãm mình trong sự cố chấp và khắc nghiệt với cả bản thân cũng như mọi người xung quanh, ngoại trừ chủ nhân của mình. Khi người cha, làm dưới sự quản lý của ông, đang hấp hối trên giường bệnh, Stevens vẫn một mực không chịu dời bước khỏi buổi hội nghị quan trọng ông đang phục vụ. Lúc sau, Kenton báo cha ông đã qua đời cách đó 4 phút, và hỏi xem ông có lên thăm cha mình lần cuối không. “Tôi rất bận lúc này. Có thể một chút nữa,” Stevens trả lời. Và Kenton đề nghị vuốt mắt cho cha của ông... Khi nụ tình chớm nở được cô Kenton dâng trước mặt, ông cũng nhẫn tâm ngắt bỏ. Đến phút cuối lúc Kenton nói lời chia tay trong nước mắt giàn giụa, Stevens vẫn không quên nhắc nhở cô hoàn tất nhiệm vụ quét bụi, và nhẹ nhàng khép cửa lẳng lặng đi khỏi, để lại người đàn bà tội nghiệp gục đầu nức nở trên tấm thảm... Khi biết rõ chủ nhân Lord Darlington có những âm mưu liên kết với Đức Quốc Xã nhân danh giòng giống thượng lưu, ông vẫn lặng câm phục tùng. Được hỏi ý kiến về những chuyện đại sự quốc gia, câu trả lời trên cửa miệng của ông luôn là: “Cho tôi xin lỗi, thưa ngài, nhưng tôi không giúp gì được trong những chuyện như vầy,” như một bằng cớ cho những gì khách quý của Lord Darlington, đến từ khắp Âu Châu để bàn đại sự, dựa ngửa trong ghế bành và vung vẩy điếu xì gà, muốn chứng tỏ: “Mọi người thấy đó. Quý ông của chúng ta ‘không giúp gì được trong những chuyện như vầy’. Thế mà chúng ta vẫn bằng lòng với quan điểm rằng vận mệnh của đất nước này phải để cho quý ông đây và vài triệu người như vậy quyết định.”
Chiếc Daimler lăn bánh, thỉnh cầu Kenton về làm lại sau 20 năm, giống như sự bắt đầu của hành trình khám phá, và ông sắp sửa nhận ra cái giá phải trả cho những năm tháng mình tự dối lòng qua sự cúc cung tận tụy với công việc.
Mãnh lực xúc cảm qua ngòi bút tài hoa của Kazuo Ishiguro, nếu muốn diễn đạt bằng ngôn ngữ điện ảnh, thì chỉ thực hiện được bằng tài năng của Anthony Hopkins. Ông và Emma Thompson luôn là một cặp bài trùng có thể biến những trang tiểu thuyết đầy nội tâm thành điện ảnh kinh điển, như ta đã từng chứng kiến qua bộ phim “Howard’s End” năm nào.
Bộ phim khiến người xem suy tư trầm ngâm thay vì cười khì dễ dãi. Chẳng ai phủ nhận tầm quan trọng của nụ cười, mà còn hơn mười thang thuốc bổ. Nhưng cảm giác nhẹ nhỏm khi được khai thông bởi những ý tưởng thâm thúy về nhân sinh có thể cũng bổ dưỡng không kém, nếu không muốn nói là hơn. "The Remains of the Day" cho ta cảm giác như vậy.
IMDB: 7.9/10
Rotten Tomatoes: 97%
Lnk phim & phụ đề tiếng Anh https://www.fshare.vn/folder/74PW83FMM1W6